KODY KULTUROWE PRAWA
Prawo, praworządność, prawa człowieka, prawa kobiet, prawa dziecka
Pierwotne wierzenia w Europie można podzielić na dwa nurty dotyczące stanowienia prawa, te archaiczne kody kulturowe prawa to poglądy wielu wojowniczych plemion, które wyznawały religię monoteistyczną, ta która przetrwała do czasów współczesnych, to wiara w męskiego Boga Jahwe. I drugi nurt to postrzeganie świata jako miejsca rządzonego przez bogów wśród których były równorzędne prawa miały kobiety i mężczyźni. Cywilizacje budowane na filozofii greckiej, głosiły pogląd iż sprawiedliwością zarządza bogini kobieta. Temida, jako bogini grecka, była postrzegana jako uosobienie tego co sprawiedliwe, prawe, bezstronne, uczciwe. Kody kulturowe prawa Greków promowały modele myślowe, iż pozycja kobiety bogini, była równorzędna w zakresie jej „boskości” do sprawowania urzędu, na równi z bogami męskimi. Tym samym w mitologicznym świecie przekonań o wartości i godności osobowej, można zauważyć odmienne modele myślowe. Kody kulturowe Greków promowały równouprawnienie, kobieta i mężczyzna dysponowali na równi boską mocą, choć to kobiecie a nie mężczyźnie pierwotnie przypisywano zdolność do sprawiedliwego osądu. Praworządność utożsamiano z kobiecością. Starożytny kod kulturowy można sformułować jako: prawo stanowi bogini. Drugi nurt, który przetrwał do naszych czasów, i nadal jest umacniany to kod kulturowy stworzony przez Izraelitów, iż boskość oraz sprawiedliwość utożsamia się z bogiem płci męskiej.
Kody kulturowe prawa zmieniały się, najbardziej znanym aspektem ewoluowania tych praw, jest fakt powstania Kodeksu Hammurabiego z XVIII w. p.n.e., jego zadaniem było porządkowania spraw społeczno-gospodarczych, rodzinnych, handlowych. Z uwagi na fakt iż w czasach Hammurabiego istniało niewolnictwo, prawo nie traktowało wszystkich ludzi w taki sam sposób. Praworządność rozumiano zgodnie z ówczesnym modelem myślowym o wartości człowieka i prawie do ochrony, zależnie od tego czy był to człowiek wolny czy zniewolony. Kod kulturowy tamtej epoki znany jest wszystkim: oko za oko, ząb za ząb. Mściwość, która wynikała z tego prawa jest intencją wielu osób, które skrzywdzone, same wymierzają "karę", tym, których uznają za winnych. Tym samym można zauważyć iż kody kulturowe prawa kształtowały myślenie ludzi i wiele z tysiącletnich modeli myślowych, nadal jest żywym śladem pamięciowym: engramem mściwości i nienawiści.
Ogromne zmiany w zakresie ewoluowania kodów kulturowych prawa zaszły za czasów Justyniana I Wielkiego który w latach 528-534 rozpoczął pracę nad Kodeksem. W Kodeksie tym zawarte zostały zapisy dzięki którym kobiety mogły rozwodzić się ze swoimi mężami aż z 5 powodów, mężczyzna z 7 przyczyn. Mężczyzna który związał się z kobietą nieformalnie nie mógł jej wypędzić ze swojego domu, mimo braku formalizacji związku, miała ona podobne prawa jak prawowita małżonka. Ciekawostką dla współczesnych był zapis, iż małżeństwo w świetle prawa przestawało istnieć, gdy jeden z małżonków podejmował decyzję by wstąpić do ówczesnego zakonu, w takiej sytuacji nie istniała konieczność formalizacji rozwodu. Justynian jako pierwszy starał się uporządkować różnorodne zbiory praw, ponadto stworzył nowe dziedziny prawa jak prawo handlowe i międzynarodowe. Ewolucja prawa wynikała z ewolucji człowieka i jego stale rozszerzanej działalności. Nowością był bezwzględny zakaz związków kazirodczych, którego próby wprowadzania na podbitych terenach od III w. nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Za czasów Justyniana zabroniono związków kazirodczych, pod groźbą utraty całego majątku - i te dane historyczne pozwalają zrozumieć iż ustanowienie prawa a jego przestrzeganie, to dwie odrębne kwestie, dopiero radykalne sankcje prawne - a przede wszystkim finansowe, zmuszały ludzi do zmiany modeli myślenia. Dzisiaj wiadomo iż bliskie pokrewieństwo odpowiedzialne jest za niepełnosprawność, lecz by ludzie odeszli od archaicznych modeli myślowych dotyczących kazirodztwa, konieczna była aż groźba utraty całego majątku. Jego żona Teodora, działała na rzecz kobiet, starała się podnieść status społeczny kobiet przez ich edukację. Nowożytny kod kulturowy tamtych czasów mógłby brzmieć: prawo społeczne i religijne stanowi władca.
Myśl ludzka w zakresie rozumienia i stanowienia prawa wykształciła w epoce pierwotnego chrześcijaństwa nowy model myślowy cytując za J. Legowiczem iż „człowiek posiada panakosmiczną autonomię, ponieważ niezależnie od praw i norm świata zewnętrznego ma on w swojej duszy odbicie „prawa wiecznego”, które kieruje bezpośrednio jego istnieniem i działaniem”.[1] Tomasz z Akwinu w swoich rozważaniach, stworzył nowy model myślowy iż istnieją różne rodzaje prawa. „Prawo to dzielił on na wieczne (dyrektywa boskiej mądrości absolutnie obowiązująca ruchy wszechrzeczy, a więc i postępowanie człowieka) naturalne (dyrektywy obowiązujące rzeczy i człowieka jako odblaski i normy uczestniczące w prawie wiecznym) oraz prawo ludzkie (dyrektywy ustanawiane przez ludzi, obowiązujące o tyle, o ile są zgodne z normami prawa wiecznego i naturalnego). Prawa moralne obowiązujące człowieka są odbiciem prawa wiecznego, wskutek czego Bóg jest najwyższym normatywem ludzkiego postępowania, którego moralne dobro lub zło uzależnione jest od zgodności albo niezgodności z Jego wolą.” [2] Modele myślowe które aktywowały i aktywują nadal zmiany w zakresie tworzenia i stanowienia prawa, zawsze wywodzą się z pierwotnej ludzkiej myśli - śladu pamięciowego DNA, do którego dodaje się nowe rozumienie, zależne od epoki i czasów w jakich żyją ludzie. Tak dochodzi do kodowania neuronalnego nowych modeli myślowych w materiale DNA, które jak odruchy bezwarunkowe, wyzwalane są bez wiedzy i woli człowieka. Jeżeli o prawie wypowiadali się przedstawiciele ówczesnego kościoła ich modele myślowe, nie mogły zawierać innych niż tamto "rozpoznanie" społecznych zasad.
Ewolucja umysłowa czasów średniowiecza przyniosła zmiany, w których wyraźne "rozstawanie się" dwóch potężnych systemów: władzy i religii, doprowadziło do kreowania nowych, odmiennych modeli myślowych, które można opisać jako:
1) Prawo stanowi władca
2) Prawo stanowi zwierzchnik kościoła
3) Prawo mógł uzewnętrzniać, stanowić dla siebie człowiek, jednostka
Połączenie dwóch modeli myślowych w zakresie prawa starożytnej Grecji i nowożytnego władcy, przyczyniły się do wyewoluowania nowego, korzystnego dla jednostki modelu myślowego dotyczącego wyboru praworządnego zachowania przez jednostkowego człowieka w akcie własnej woli. Rozwój tego modelu myślowego upublicznił Tomasz Hobbes (1588-1679). Pisał on „w człowieku jako jednostce wszystko jest zdeterminowane na zasadach jednego i koniecznego dlań prawa – samozachowania, na podstawie którego człowiek myśli i mówi, godzi się na życie w społeczeństwie, ustala normy moralne, czegoś pragnie i do czegoś dąży. Prawo to jest wspólne wszystkim rzeczom świata i stanowi podstawę ludzkiej moralności.”[3]
Nowy kod kulturowy epoki odrodzenia mógłby brzmieć:
1). Społeczne normy prawne zostały zakodowane w materiale DNA ludzkości.
Immanuel Kant (1724-1804) tak wypowiadał się o prawie „prawo zbiór przepisów składających się na ustawodawstwo, mające na celu regulowanie stosunków międzyludzkich. (…) Ponieważ samowola jednostek jest nieograniczona, więc należy ją ograniczyć prawem państwowym.”[4]
Nowe kody kulturowe prawa można sformułować w kategoriach:
1) Prawo tworzą ludzie rządzący państwem
2) Praworządność jest predyspozycją ludzi o wyższym poziomie rozwoju i świadomości, którzy w akcie wolnej woli uzewnętrzniają praworządność zakodowaną w ich materiale DNA
3) Osoba z genem przemocy, bez rozwoju dodatkowych kompetencji może powielać dewiacyjne zachowania przodków
4) Przemoc współcześnie jest już aktem woli człowieka, który mając gen praworządności decyduje się czynić zło
Odnosząc się do ewoluowania kodów kulturowych prawa, zasadnym jest zacytowanie J. Bardacha, B. Leśnodorskiego, M. Pietrzaka "psychika narodu jest bardziej trwała niż instytucje polityczne i prawne. Mocą sprzężenia zwrotnego wpływa ona na kształt współczesności również w interesującej nas dziedzinie. Stąd potrzeba ujmowania dziejów ustroju i prawa w szerszym kontekście procesu historycznego."[5] Ogólny rozwój społeczny, rzutuje na świadomość dotyczącą obowiązujących praw, niski lub wysoki poziom rozwoju jednostek oraz poziom ich władzy aktywują przeobrażenia w zakresie powstawania nowych prawnych kodów kulturowych. Jednostka o wysokim poziomie rozwoju i świadomości działa praworządnie w akcie świadomej i rozumnej woli, inni o niskim poziomie rozwoju i świadomości mogą działać w granicach prawa z lęku przed karą, jeszcze inni wykluczeni poza margines społecznego życia są nieustannie przez prawo dyscyplinowani. Bezsprzecznie pamięć genetyczna tego co społeczne i aspołeczne jest żywym śladem pamięciowym zakodowanym we wszystkich strukturach mózgowych każdego mieszkańca Europy. Gen praworządności, gen etyczności, gen moralności, gen współpracy, gen społeczny jest intuicyjnym rozumieniem zasad społecznych. Dzisiaj nie można usprawiedliwiać się brakiem wiedzy o tym co etyczne, moralne, uczciwe a co nie, tym samym uporczywe akty przemocy wobec innych ludzi (zwłaszcza członków rodziny) świadczą o rozwijaniu i pielęgnowaniu genu mordercy, genu złodzieja, genu gwałciciela, genu sadyzmu, taka intencja i wola aktywują społeczny regres, przez fakt iż to ludzie decydują się trwać i umacniać przemocowe modele myślowe i wzory reakcji.
Bibliografia
[1] Legowicz J. (1976) Zarys historii filozofii. Warszawa: Wiedza Powszechna, s. 129.
[2] Ibidem, s. 228.
[3] Ibidem, s. 292.
[4] Ibidem, s. 365.
[5] Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M. (2005) Historia ustroju i prawa polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, s. 7.
Prawo, praworządność, prawa człowieka, prawa kobiet, prawa dziecka
Prawa człowieka, prawa dziecka, prawa kobiet, system, który ewoluuje i zmienia się, nieustannie reagując na zmiany społeczne i obyczajowe
Kody kulturowe prawa, stanowiono od zarania dziejów ludzkich. Świadomość praw uniwersalnych, ponadczasowych które są korzystne dla wszystkich istot na ziemi, nie tylko ludzi, ewoluowała i znajdowała odzwierciedlenie w wierzeniach narodów i była wewnętrzną świadomością duchowego (umysłowego, mentalnego) aspektu JA człowieka, zmiennego w czasie i zależnego od poziomu rozwoju jednostek i społeczeństw.
Prawo, praworządność, prawa człowieka, prawa kobiet, prawa dziecka
Życie społeczne w jego współczesnym kształcie jest niewiarygodnie skomplikowane, natomiast podstawowe fundamentalne zasady praworządności, które można śmiało napisać od tysiącleci są propagowane i upubliczniane, są trwałym śladem pamięciowym DNA każdej osoby, która przychodzi teraz na świat. Wszyscy wiedzą iż nie należy zabijać, kraść, gwałcić, lecz nie wszyscy decydują się w akcie własnej woli rozwijać te przymioty. Praworządność jako stan umysłu oraz pamięć DNA nie znajduje powszechnego odzwierciedlenia w akcie wykonawczym całych społeczeństw. Wpływ na ten stan rzeczy ma zróżnicowany poziom rozwoju i świadomości ludzi oraz dziedzictwo rodzinne. W tych systemach rodzinnych, w których promowane były i nagradzane były zachowania które prawnie określa się jako przemoc: fizyczną, seksualną, emocjonalną, edukacyjną, finansową itd., tam materiał DNA jednostek zawiera w sobie ewolucyjnie uwarunkowane geny przemocy, nie zmienia to faktu iż każda istota ludzka po narodzinach i wraz z rozwojem własnej świadomości dokonuje wyboru drogi życia - także gdy podejmuje decyzję by działać amoralnie dla własnej korzyści, kosztem innych. Autonomia w zakresie praworządności zauważalna jest u ludzi, którzy decydują się rozwijać tą sferę swojego duchowego - umysłowego aspektu JA, obcowanie z takimi ludźmi daje poczucie bezpieczeństwa i czyni relacje między ludzką, obok jej fizycznego wymiaru - relacją duchową. Uwzględniając fakt iż geny zmieniają się w procesie całego życia, tylko wola człowieka by być praworządnym, stanowi granice i prowadzi do wygaszenia genu przemocy.
szkolenia i konsultacje
wybór korzystnych kodów kulturowych
i funkcjonalnych modeli myślowych
KOMPETENCJE
Ważne informacje
telefon: 518-089-032
email: kompetencje@agnieszkakozdron.pl
rejestracja
poniedziałek - piątek 8.00 - 17.00
realizacja konsultacji w umówionym terminie